Punjabrao Dakh Hawaman Andaaj : हवामान शास्त्रज्ञ पंजाबराव डख यांनी ८ जून २०२५ रोजी दिलेल्या हवामान अंदाजानुसार महाराष्ट्रात येत्या काही दिवसांत मोठ्या प्रमाणावर पावसाची अपेक्षा करता येते. त्यांनी आपल्या शेतातून थेट संवाद साधत राज्यभरातील शेतकऱ्यांना महत्त्वपूर्ण माहिती दिली आहे.
सध्याची परिस्थिती आणि तत्काळ अपेक्षा
आज ८ जून आणि उद्या ९ जून या दोन दिवसांच्या कालावधीत राज्यात ठिकठिकाणी हलका ते मध्यम दर्जाचा पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. मात्र या काळात फार जास्त पावसाची अपेक्षा न करता, तुरळक पावसाची तयारी ठेवावी, असा सल्ला हवामान तज्ञांनी दिला आहे. या दोन दिवसांत वातावरण ढगाळ राहील परंतु अतिवृष्टीची शक्यता कमी आहे.
दहा जूनपासून वाढणार पावसाचा जोर
हवामान अभ्यासकांच्या मते १० जून ते १२ जून या तीन दिवसांच्या कालावधीत राज्यात पावसाचे प्रमाण हळूहळू वाढू लागेल. दहा तारखेपासूनच वातावरणात पावसाची चिन्हे अधिक स्पष्ट होऊ लागतील. अनेक भागांत चांगला पाऊस पडण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. या काळात शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांसाठी आवश्यक पाणी मिळण्याची अपेक्षा आहे.
तेरा ते वीस जून – निर्णायक काळ
हवामान तज्ञांनी विशेष जोर देत सांगितले आहे की १३ जून ते २० जून हा कालावधी अत्यंत महत्त्वाचा राहणार आहे. या आठ दिवसांच्या कालावधीत राज्याच्या विविध भागांत मुसळधार पावसाची दाट शक्यता आहे. काही ठिकाणी अतिवृष्टीसारखी परिस्थिती निर्माण होऊ शकते.
पूर्व विदर्भ, पश्चिम विदर्भ, दक्षिण महाराष्ट्र, उत्तर महाराष्ट्र, कोकण पट्टी, खान्देश आणि मराठवाडा या सर्व विभागांमध्ये या काळात वेगवेगळ्या प्रमाणात जोरदार पाऊस पडण्याची अपेक्षा आहे. हा पावसाळा २०-२१ जूनपर्यंत कायम राहू शकतो.
शेतकऱ्यांसाठी व्यावहारिक सूचना
पंजाबराव डख यांनी आपल्या शेतातील कपाशीच्या पिकाचे उदाहरण देत शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन केले आहे. त्यांनी तीन बाय एक फूट अंतरावर कपाशीची धुरळ पेरणी केली असून एकरी १४,००० झाडे येण्याची व्यवस्था केली आहे. ज्या शेतकऱ्यांनी धुरळ पेरणी केली आहे त्यांच्यासाठी आगामी पाऊस अत्यंत फायद्याचा ठरणार आहे.
हवामान तज्ञांनी सुचवले आहे की शेतकऱ्यांनी १० जूनपर्यंत त्यांची पेरणी पूर्ण करावी. रेगटीवर योग्य खत देऊन पिकांची लागवड करणे योग्य राहील. या काळात मशागतीची कामे पूर्ण करून पावसाची तयारी करावी.
सतर्कतेचे उपाय
जोरदार पावसाच्या अपेक्षेमुळे शेतकऱ्यांनी काही महत्त्वाचे उपाय करावेत:
शेतीच्या कामांचे नियोजन: १३ जून ते २० जूनच्या कालावधीत जोरदार पाऊस पडण्याची शक्यता असल्याने त्यानुसार शेतीची सर्व कामे आधीच पूर्ण करावीत.
जनावरांची सुरक्षा: गुरेढोरे आणि इतर जनावरांसाठी सुरक्षित आश्रयस्थान तयार करावे. पावसाळ्यात त्यांना पुरेसे आहार आणि पाणी मिळावे याची व्यवस्था करावी.
पाणी साठवणुकीची तयारी: मुसळधार पावसाचे पाणी साठवून ठेवण्याची व्यवस्था करावी जेणेकरून पुढील काळात त्याचा वापर करता येईल.
वीज आणि दळणवळणाची तयारी: जोरदार पाऊस आणि वादळामुळे वीज पुरवठा बंद होऊ शकतो. त्यासाठी आवश्यक वस्तूंचा साठा करावा
हवामान बदलांवर लक्ष ठेवा
हवामान तज्ञांनी आग्रह धरला आहे की शेतकऱ्यांनी वातावरणातील बदलांवर सतत लक्ष ठेवावे. अचानक हवामानात मोठे बदल झाल्यास ते तातडीने नवीन माहिती देतील. स्थानिक हवामान केंद्राच्या अद्ययावत माहितीवर लक्ष ठेवून त्यानुसार योजना करावी.
शेतकऱ्यांनी आपल्या शेजारील इतर शेतकऱ्यांशी संपर्क ठेवून एकमेकांना मदत करावी. समुदायिक स्तरावर पावसाळ्याची तयारी करणे अधिक प्रभावी ठरते.
यावर्षी जूनमध्ये महाराष्ट्रात चांगल्या पावसाची अपेक्षा आहे. शेतकऱ्यांनी या संधीचा पुरेपूर उपयोग करून आपल्या पिकांची योग्य काळजी घेतली तर चांगले उत्पादन मिळू शकते. हवामान तज्ञांच्या सूचनांचे काटेकोरपणे पालन करून पावसाळ्याची योग्य तयारी करणे गरजेचे आहे.