CIBIL score आपण कधी ना कधी बँक किंवा कोणत्यातरी वित्तीय संस्थेकडे कर्ज किंवा क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज केला असेल, तेव्हा “CIBIL स्कोअर” या शब्दाचा उल्लेख झालेला असेल. पण अनेकांना अजूनही सिबिल स्कोअर म्हणजे नेमकं काय, याचं महत्त्व काय, हे समजलेलं नसतं. तर आज आपण याविषयी सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
✅ CIBIL म्हणजे काय?
CIBIL (सिबिल) चा पूर्ण अर्थ आहे Credit Information Bureau (India) Limited. ही एक संस्था आहे जी भारतातील व्यक्ती आणि कंपन्यांच्या कर्ज व्यवहारांची माहिती एकत्र करून ठेवते.
बँका आणि अन्य वित्तीय संस्था जेव्हा एखाद्या ग्राहकाला कर्ज देतात, तेव्हा त्या ग्राहकाची कर्ज फेडण्याची शिस्त, किती वेळेस थकबाकी झाली इत्यादी माहिती सिबिलकडे पाठवतात. ही सगळी माहिती वापरून सिबिल त्या व्यक्तीसाठी एक क्रेडिट स्कोअर तयार करते.
📊 सिबिल स्कोअर म्हणजे काय?
सिबिल स्कोअर ही 300 ते 900 या दरम्यानची एक तीन अंकी संख्या असते, जी त्या व्यक्तीची कर्ज फेडण्याची क्षमता दर्शवते.
- 700 पेक्षा जास्त स्कोअर असल्यास व्यक्ती विश्वासार्ह मानली जाते.
- 685 पेक्षा कमी स्कोअर असेल तर बँका आणि वित्तीय संस्था कर्ज देताना अधिक काळजी घेतात.
- उच्च स्कोअरमुळे कर्जाची जलद मंजुरी, कमी व्याजदर, आणि क्रेडिट कार्डवर अधिक फायदे मिळतात.
📈 सिबिल स्कोअर सुधारण्यासाठी महत्त्वाचे उपाय
1. वेळेवर EMI आणि क्रेडिट कार्ड बिल भरा
- कोणतंही कर्ज किंवा क्रेडिट कार्डचं बिल वेळेवर भरणं अत्यावश्यक आहे.
- उशीर झाल्यास पेनल्टीसह स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम होतो.
2. एकावेळी जास्त कर्ज टाळा
- एकाच वेळी अनेक कर्जे घेतल्यास तुमच्यावर आर्थिक ताण वाढतो.
- आधीचे कर्ज फेडल्यावरच नवीन कर्जासाठी अर्ज करा.
3. क्रेडिट कार्डाचा मर्यादित वापर करा
- तुमच्या कार्डावर उपलब्ध मर्यादेच्या केवळ 30% पर्यंतच खर्च करा.
- उदा. जर लिमिट ₹2 लाख आहे, तर ₹60,000 पेक्षा जास्त खर्च करू नका.
4. सिक्युअर्ड आणि अनसिक्युअर्ड कर्जात संतुलन ठेवा
- गृहकर्ज, वाहन कर्ज (सिक्युअर्ड) व वैयक्तिक कर्ज, क्रेडिट कार्ड कर्ज (अनसिक्युअर्ड) यांचा संतुलित वापर ठेवा.
5. नियमितपणे क्रेडिट रिपोर्ट तपासा
- तुमच्या क्रेडिट रिपोर्टमध्ये चुकांमुळे स्कोअर कमी होऊ शकतो.
- चुकीच्या माहितीबाबत त्वरित सिबिलकडे तक्रार करा.
💡 टीप:
सिबिल स्कोअर सुधारण्यासाठी सातत्य आणि शिस्तबद्ध आर्थिक नियोजन आवश्यक आहे. स्कोअर सुधारला की कर्ज व आर्थिक सेवा मिळवणं अधिक सोपं आणि फायद्याचं ठरतं.